Tijdig signaleren
Dementie op jonge leeftijd wordt vaak laat herkend, omdat de symptomen kunnen overlappen met andere aandoeningen zoals depressie of burn-out. Deze aandoeningen komen ook veel vaker voor dan dementie. Wanneer signalen eerder opgemerkt worden, is tijdige diagnostiek mogelijk en kan passende ondersteuning eerder worden opgestart. Dit vergroot de kans dat iemand actief kan blijven op het werk.
Door de hogere eisen die werk doorgaans stelt vergeleken met de thuissituatie, kunnen de eerste signalen juist op de werkvloer zichtbaar worden. Dementie op jonge leeftijd is zeker in het begin moeilijk te onderscheiden van andere aandoeningen, maar er zijn een aantal rode vlaggen die helpen om dementie te signaleren. Vaak is sprake van patronen, waarbij meerdere rode vlaggen tegelijk voorkomen en waarbij de situatie verslechtert naarmate de tijd verstrijkt. Meer lezen? Download de Signaalkaart.
Moeite met routinetaken
Taken die voorheen zonder problemen werden uitgevoerd, lukken opeens niet meer. Bijvoorbeeld het beantwoorden van e-mails of werken in een programma als Excel.
Verandering in gedrag of persoonlijkheid
Het hebben van een korter lontje, het tonen van minder empathie, het meer teruggetrokken of afwezig zijn, het vertonen van ontremd gedrag (zoals het geven van ongepaste opmerkingen) of het ontwikkelen van verslavingsproblemen zijn voorbeelden van zo’n veranderingen. Ook kan dwangmatig gedrag optreden, waarbij woorden of handelingen steeds worden herhaald of er niet afgeweken kan worden van vaste routines. Dit kan leiden tot conflicten met collega’s of leidinggevenden.
Moeite met taal en communicatie
Regelmatig woorden niet kunnen vinden, zinnen incompleet laten of niet begrijpen wat anderen zeggen, vooral in gesprekken die voorheen geen problemen opleverden.
Verminderde leerbaarheid
Het vermogen om nieuwe informatie te leren of het omgaan met nieuwe situaties neemt af. Het (steeds) wisselen van functie of baan kan ook problemen geven, bijvoorbeeld bij het vinden van een goed werkritme.
Moeite met tijdsmanagement
Sneller het overzicht kwijtraken of niet goed meer kunnen plannen. Dit leidt tot chaotische situaties op het werk en het missen van afspraken of deadlines.
Verlies van ruimtelijk inzicht of desoriëntatie
Verdwalen in bekende omgevingen of vertrouwde plaatsen, of objecten niet meer herkennen. Iets wat ongebruikelijk is voor iemand van jonge leeftijd.
Gebrek aan zelfinzicht
Zelfs bij duidelijke fouten of vreemde situaties is er geen besef dat er iets misgaat. Dit kan leiden tot het ontkennen of verbergen van problemen thuis en/of op het werk.
Vermijden van veranderingen of nieuwe uitdagingen
Veranderingen of nieuwe uitdagingen worden uit de weg gegaan. Bijvoorbeeld door vrijwillig een stapje terug te doen in functie of minder uren te werken dan in het contract zijn vastgelegd.
Geen verbetering bij burn-out symptomen
Wanneer burn-out symptomen na 2 tot 3 maanden niet verminderen, kan dit wijzen op een andere oorzaak. Het is dan raadzaam om verdere diagnostiek te overwegen.
Geheugenproblemen
Moeite met het herinneren van recente gebeurtenissen, bekende of nieuwe namen, en het vergeten van taken of afspraken. Er wordt steeds vaker gebruik gemaakt van briefjes of lijstjes om dingen te onthouden.
Problemen met financiële zaken
De werkgever en naasten kunnen bijvoorbeeld verrast worden door loonbeslag of andere financiële problemen, doordat het beheer van de financiën thuis niet meer goed verloopt.
Tips en handvatten
Om de uitdagingen en mogelijkheden beter te begrijpen op de werkvloer, onderscheiden we een aantal fasen rondom werk en dementie.